1. Tytuł projektu

Archiwum Wzornictwa Bielska-Białej – interaktywna platforma dydaktyczna i edukacyjne wydarzenia kulturalne

2. Nazwa modułu

Edukacja i świadomość kulturalna (program „Nasze tradycje” – Moduł 1)

3. Termin realizacji projektu (jesień–zima 2025)

Wrzesień – grudzień 2025 (IV kwartał 2025 roku)

4. Syntetyczny opis projektu (do 5000 znaków)

Projekt „Archiwum Wzornictwa Bielska-Białej” zakłada utworzenie cyfrowego, interaktywnego archiwum prezentującego trzy stulecia rozwoju kultury przemysłowej i wzornictwa w regionie Bielska-Białej. Region ten posiada niezwykle bogatą tradycję przemysłową – od tkanin i tekstyliów, przez meble gięte i ceramiczne wyroby rzemieślnicze, po motoryzację i konstrukcje lotnicze. Celem projektu jest zachowanie i popularyzacja dziedzictwa wzornictwa przemysłowego Podbeskidzia oraz edukacja młodego pokolenia w zakresie lokalnej historii techniki, sztuki użytkowej i designu.

W ramach projektu powstanie innowacyjna platforma dydaktyczna online – interaktywne archiwum wzornictwa regionu. Będzie ono wzorowane na najlepszych praktykach cyfrowych archiwów designu (np. model Nokia Design Archive stworzony przez Aalto University) i zostanie zaprojektowane tak, by atrakcyjnie prezentować materiały historyczne. Użytkownicy, zwłaszcza dzieci i młodzież, zyskają możliwość przeglądania bogatej kolekcji zdigitalizowanych eksponatów: fotografii produktów i prototypów, szkiców projektowych, modeli 3D wyrobów przemysłowych, archiwalnych filmów z fabryk oraz nagrań wspomnień projektantów i rzemieślników. Całość zostanie opatrzona opisami merytorycznymi, interaktywnymi infografikami oraz osiami czasu ilustrującymi rozwój kluczowych branż w Bielsku-Białej. Platforma będzie multimedialna i przyjazna dla odbiorcy – pozwoli na filtrowanie zasobów (według branż, okresu, twórców), a także wykorzysta elementy sztucznej inteligencji (np. wyszukiwanie obiektów poprzez obrazy lub wirtualny asystent odpowiadający na pytania o zbiory).

Integralną częścią projektu są wydarzenia kulturalne i edukacyjne, które w sposób praktyczny zaangażują społeczność w odkrywanie lokalnych tradycji wzorniczych. Zaplanowano organizację wystawy prezentującej wybrane skarby archiwum w fizycznej przestrzeni ekspozycyjnej oraz towarzyszące jej warsztaty i spotkania. Wystawa – zaaranżowana z wykorzystaniem nowoczesnych, przestrzennych form ekspozycji – umożliwi odbiorcom bezpośredni kontakt z dziedzictwem (np. poprzez oryginalne eksponaty lub ich repliki, modele demonstracyjne, instalacje multimedialne). Warsztaty edukacyjne skierowane do dzieci i młodzieży (ze szkół podstawowych, średnich oraz studentów kierunków artystyczno-technicznych) pozwolą uczestnikom zdobyć wiedzę w działaniu – np. projektując własne wzory inspirowane lokalnym dziedzictwem, ucząc się tradycyjnych technik rzemieślniczych czy badając stare przedmioty przy użyciu nowych technologii. Dla szerszej publiczności przewidziano prelekcje, panele dyskusyjne i spotkania z ekspertami (historykami designu, świadkami historii przemysłu) pogłębiające świadomość znaczenia bielskiego wkładu w rozwój polskiej kultury materialnej.

Projekt będzie realizowany w ścisłej współpracy z lokalnymi i regionalnymi instytucjami naukowymi oraz kulturalnymi. Partnerami przedsięwzięcia są m.in. Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie i Katowicach (których wykładowcy i studenci wzornictwa wesprą merytorycznie tworzenie archiwum oraz poprowadzą wybrane warsztaty), Akademia Techniczno-Humanistyczna / Uniwersytet Bielsko-Bialski (zapewni zaplecze badawcze i techniczne, np. pomoc przy digitalizacji zbiorów i wykorzystaniu narzędzi AI) oraz miejskie instytucje kultury z Bielska-Białej (Muzeum Historyczne w Bielsku-Białej – oddział Muzeum Techniki i Włókiennictwa, Galeria BWA itp., które udostępnią zbiory i przestrzeń dla wydarzeń). Dzięki temu „Archiwum Wzornictwa B-B” będzie projektem łączącym siły wielu środowisk: projektantów, naukowców, muzealników, edukatorów i samych mieszkańców regionu.

Realizacja projektu przyczyni się do utrwalenia lokalnej tożsamości kulturowej oraz zachowania cennych świadectw przeszłości dla przyszłych pokoleń. Cyfrowe archiwum zapewni stały, otwarty dostęp do wiedzy o dziedzictwie regionu – nie tylko lokalnie, ale i globalnie (poprzez internet). Młodzież, biorąc udział w warsztatach i tworząc własne projekty inspirowane tradycją, rozwinie kompetencje kreatywne oraz pogłębi szacunek dla dorobku poprzednich pokoleń. Wystawy i publikacje zainteresują szeroką publiczność i wzbogacą ofertę kulturalną Podbeskidzia. Projekt stanowi kontynuację i rozwinięcie dotychczasowych działań w obszarze „Wzornictwo – Dziedzictwo”, podnosząc je na wyższy poziom dzięki zastosowaniu nowych technologii i metod edukacyjnych. Tym samym odpowiada na założenia programu „Nasze tradycje” – łączy edukację z promocją lokalnej kultury i historii, angażując młode pokolenie w odkrywanie i kultywowanie własnego dziedzictwa.

5. Szczegółowy opis działań (do 5000 znaków)

Głównym zadaniem projektu będzie zaprojektowanie i uruchomienie internetowego portalu archiwum. Platforma zostanie stworzona od podstaw w formie atrakcyjnej graficznie strony WWW z interaktywnym interfejsem. Na wzór archiwów takich jak Nokia Design Archive, serwis będzie podzielony na sekcje tematyczne prezentujące różne dziedziny lokalnego wzornictwa (np. tekstylnictwo i włókiennictwo, meblarstwo gięte, ceramika i rzemiosło artystyczne, motoryzacja, lotnictwo – szybowce oraz tradycyjne rękodzieło Podbeskidzia). Każda sekcja zawierać będzie bogaty zbiór obiektów cyfrowych. Zespół projektowy we współpracy z muzeami i archiwami zbierze i zdigitalizuje materiały: fotografie dawnych fabryk i produktów (np. sukna bielskiego, mebli marki Thonet-Mundus wytwarzanych w okolicach Bielska, prototypowego samochodu FSM “Beskid” czy szybowców wyprodukowanych przez SZD), skany rysunków technicznych i projektów, a także przeprowadzi wywiady z seniorami – inżynierami, projektantami i rzemieślnikami – dokumentując niematerialne aspekty dziedzictwa (wspomnienia, anegdoty, kontekst historyczny). Wybrane eksponaty zostaną odwzorowane w formie trójwymiarowych modeli – dzięki temu użytkownik będzie mógł obracać np. model zabytkowej maszyny włókienniczej czy prototypowego auta i oglądać go z każdej strony na ekranie. Wszystkie materiały trafią do repozytorium archiwum, gdzie zostaną opisane (metadane: autor/projektant, data powstania, fabryka/marka, opis funkcji i stylu itp.) i posegregowane tematycznie oraz chronologicznie.

Aby ułatwić korzystanie z tak obszernego zbioru, archiwum zostanie wyposażone w narzędzia nawigacji i wyszukiwania. Użytkownicy będą mogli przeglądać historię wzornictwa regionu na osi czasu (np. wybierając interesujący ich okres – XVIII, XIX, XX lub XXI wiek – i śledząc rozwój poszczególnych branż). Planowane jest zastosowanie elementów sztucznej inteligencji – np. algorytmy rozpoznawania obrazów pomogą automatycznie kategoryzować wgrane fotografie i powiązać podobne wzory ze sobą, a interaktywny chatbot posłuży za przewodnika odpowiadającego na pytania odwiedzających (np. „pokaż projekty maszyn włókienniczych z XIX wieku”). Platforma będzie również przystosowana do rozbudowy o przyszłe funkcje, takie jak moduł rzeczywistości rozszerzonej (AR) pozwalający oglądać cyfrowe modele w przestrzeni rzeczywistej za pomocą smartfona.

Współpraca instytucjonalna i merytoryczna: Działania projektowe będą realizowane z udziałem ekspertów z instytucji partnerskich. Zostanie powołana rada programowa archiwum złożona z przedstawicieli ASP Kraków i ASP Katowice (specjaliści w historii wzornictwa, kuratorzy designu), Akademii Techniczno-Humanistycznej (historycy techniki, informatycy) oraz Muzeum Historycznego w Bielsku-Białej (muzealnicy, archiwiści). Rada ta dopilnuje jakości merytorycznej treści archiwum oraz pomoże wybrać najcenniejsze obiekty do prezentacji. Instytucje partnerskie udostępnią także swoje zasoby: ASP podzielą się materiałami dydaktycznymi i pracami studenckimi inspirowanymi dziedzictwem regionu, Muzeum Techniki i Włókiennictwa użyczy eksponatów do digitalizacji (np. zabytkowe maszyny tkackie, próbki tkanin, narzędzia rzemieślnicze, archiwalne fotografie), a Uniwersytet Bielsko-Bialski (ATH) włączy się w opracowanie technologiczne platformy (np. udostępni serwery, wesprze implementację bazy danych i integrację AI). W trakcie projektu przewidziane są regularne spotkania robocze zespołu z partnerami, aby koordynować postęp prac i zapewnić spójność działań.

Repozytorium materiałów i opracowanie treści: Zespół projektowy będzie systematycznie gromadził i opracowywał treści do archiwum. Na wstępie zostanie przygotowany szczegółowy plan zbiorów, definiujący kategorie obiektów oraz źródła pozyskania materiałów. Następnie specjaliści ds. digitalizacji wykonają skanowanie i fotografowanie wytypowanych eksponatów. Planowane jest zebranie co najmniej 100 unikalnych obiektów cyfrowych ilustrujących przekrojowo historię wzornictwa Bielska-Białej – od najdawniejszych przykładów rzemiosła (np. tradycyjne wyroby góralskie z drewna, ceramiki czy metalu), przez „złoty wiek” przemysłu włókienniczego w XIX w. (tkaniny, wzorniki materiałów, produkty znanych zakładów sukienniczych, które przyniosły miastu miano „śląskiego Manchesteru”), po dynamiczny rozwój wzornictwa przemysłowego XX wieku (meble gięte produkowane w lokalnych fabrykach w okresie międzywojennym, powojenne osiągnięcia motoryzacyjne – np. licencyjna produkcja Fiata 126p i oryginalne polskie prototypy samochodów, jak FSM Beskid, oraz światowe sukcesy szybowników z SZD). Każdy obiekt zostanie opisany przez historyka designu językiem zrozumiałym dla młodego odbiorcy, ale jednocześnie zawierającym najważniejsze fakty i ciekawostki. Opracowane zostaną również materiały kontekstowe – np. mapy ukazujące lokalizacje dawnych zakładów przemysłowych na terenie miasta, drzewa genealogiczne znanych rodów fabrykanckich, krótkie biogramy wybitnych inżynierów i projektantów związanych z regionem. Całość treści zostanie zredagowana w spójny, atrakcyjny sposób i umieszczona na platformie archiwum.

Wystawy i wydarzenia kulturalne: Równolegle z pracami cyfrowymi zaplanowano działania w przestrzeni fizycznej, które umożliwią bezpośrednie doświadczenie dziedzictwa wzorniczego. Głównym wydarzeniem będzie wystawa tematyczna prezentująca najciekawsze eksponaty i historie wyłonione z archiwum. Wystawa odbędzie się w listopadzie 2025 w przestrzeni udostępnionej przez Muzeum Historyczne (np. w zabytkowych wnętrzach Zamku Sułkowskich w Bielsku-Białej) lub w galerii miejskiej. Ekspozycja zostanie zaprojektowana jako multisensoryczne doświadczenie: oprócz plansz z bogato ilustrowanymi opisami, znajdą się tam fizyczne obiekty (oryginały lub reprodukcje zabytkowych produktów – np. maszyna do szycia z bielskiej fabryki, element karoserii prototypowego auta, model szybowca), stanowiska multimedialne (ekrany dotykowe z dostępem do cyfrowego archiwum, prezentacje VR pozwalające „zwiedzić” dawną halę fabryczną czy obejrzeć wirtualnie prototyp samochodu w skali 1:1) oraz interaktywne instalacje edukacyjne. Przykładowo, planujemy kącik „projektanta”, gdzie zwiedzający – zwłaszcza młodzież – będą mogli przejrzeć reprinty dawnych szkicowników, własnoręcznie zaprojektować prosty wzór tkaniny czy złożyć papierowy model auta na podstawie historycznego projektu. W ramach wystawy odbędzie się również spotkanie inaugurujące działalność archiwum – panel dyskusyjny z udziałem ekspertów i pamiętających dawne czasy rzemieślników, otwarty dla publiczności.

Oprócz głównej wystawy, projekt obejmie cykl mniejszych wydarzeń edukacyjnych. Planujemy zorganizować co najmniej cztery warsztaty dostosowane do różnych grup odbiorców:

Warsztaty dla uczniów szkół podstawowych: interaktywne zajęcia, podczas których dzieci poznają dawne zabawki i przedmioty codzienne użytku wytwarzane w regionie, a następnie wykonują własne prace plastyczne inspirowane tymi obiektami (np. projektują wzór tkaniny lub malują talerze na wzór lokalnej ceramiki).

Warsztaty dla młodzieży ze szkół średnich: zajęcia typu STEAM, łączące historię z nowoczesną technologią – uczniowie dowiedzą się, jak działały stare maszyny przemysłowe, zobaczą ich działanie w VR, a potem spróbują zaprojektować ulepszenia lub nowe zastosowania tych mechanizmów korzystając z kreatywnego myślenia design thinking.

Warsztaty dla studentów i młodych projektantów: prowadzone na ASP i UBB, skupią się na designie inspirowanym dziedzictwem. Uczestnicy przeanalizują wzory z archiwum (np. ornamenty tekstylne, formy mebli, aerodynamiczne kształty szybowców) i stworzą współczesne koncepcje projektowe czerpiące z tych motywów. Rezultaty mogą zasilić archiwum jako przykład dialogu między dawnym a nowym.

Warsztaty międzypokoleniowe: spotkania, na które zaprosimy zarówno seniorów, jak i młodzież. Będą to wspólne warsztaty rękodzielnicze (np. szycia, tkactwa czy drobnego stolarstwa), podczas których starsi rzemieślnicy podzielą się swoim doświadczeniem i umiejętnościami z młodszym pokoleniem. Efektem może być wykonanie prostych przedmiotów metodami tradycyjnymi oraz nagranie relacji z tego procesu do celów archiwalnych.

Publikacje i działania popularyzatorskie: Ważnym elementem projektu będzie utrwalenie jego wyników w formie publikacji oraz dotarcie z treściami do szerszej publiczności poza bezpośrednimi uczestnikami. Zespół opracuje publikację podsumowującą – będzie to bogato ilustrowany katalog/wydawnictwo dokumentujące najważniejsze wnioski z Archiwum Wzornictwa B-B. Publikacja (w formie drukowanej książki lub obszernego e-booka PDF) zawierać będzie wybrane zdjęcia eksponatów, zarys historii lokalnego wzornictwa, artykuły ekspertów z rady programowej oraz opisy przebiegu działań (np. omówienie warsztatów, wnioski z panelu dyskusyjnego). Rozważamy wydanie drukiem limitowanej liczby egzemplarzy katalogu (do przekazania bibliotekom, szkołom i partnerom) oraz udostępnienie bezpłatnej wersji cyfrowej online. Ponadto, powstaną materiały edukacyjne dla szkół – pakiet dydaktyczny zawierający scenariusze lekcji z wykorzystaniem treści archiwum, prezentacje multimedialne do wykorzystania na lekcjach historii/plastyki oraz karty pracy dla uczniów. Materiały te zostaną przekazane nauczycielom w regionie, aby zapewnić trwałe wykorzystanie rezultatów projektu w edukacji szkolnej.

Działania popularyzatorskie obejmą również promocję w mediach. Planowane jest uruchomienie dedykowanych kanałów komunikacji (strona projektu w mediach społecznościowych, współpraca z lokalną prasą i portalami informacyjnymi) w celu informowania o postępach projektu, zapraszania na wydarzenia oraz dzielenia się ciekawostkami z archiwum. Regularnie publikowane będą krótkie artykuły i posty prezentujące np. „Eksponat tygodnia” – wybrany obiekt z archiwum wraz z jego historią. Ma to zachęcić społeczność do śledzenia projektu i odwiedzania zarówno strony archiwum, jak i organizowanych wydarzeń. Promocja będzie szczególnie intensywna przed wystawą (plakaty, informacje w mediach) oraz po uruchomieniu archiwum (kampania informująca o dostępności platformy dla wszystkich zainteresowanych).

Wykorzystanie nowoczesnych metod dydaktycznych: Wszystkie działania w projekcie kładą nacisk na innowacyjność form edukacji. Wykorzystanie wizualizacji (bogate ilustracje, grafiki porównawcze dawniej-dziś, interaktywne diagramy) ułatwi odbiorcom zrozumienie zmian technologicznych i stylistycznych na przestrzeni lat. Sztuczna inteligencja oraz narzędzia cyfrowe (wyszukiwarki semantyczne, interaktywne quizy, chatboti) sprawią, że nauka historii stanie się bardziej angażująca – młodzież będzie mogła np. w dialogu z wirtualnym asystentem odkrywać fakty zamiast czytać podręcznikowy tekst. Przestrzenne formy ekspozycyjne zastosowane na wystawach (makiety, modele 1:1, instalacje doświadczalne) pozwolą uczyć się poprzez doświadczenie i zabawę, co zwiększa skuteczność dydaktyczną. Istotnym założeniem jest także łączenie teorii z praktyką – dlatego warsztaty przewidują samodzielne działania uczestników (projektowanie, eksperymenty, rękodzieło), a archiwum będzie nie tylko zbiorem danych, ale też punktem wyjścia do własnych odkryć (np. uczeń może wydrukować model 3D historycznego przedmiotu i zbadać jego konstrukcję). Dzięki takiemu podejściu projekt posłuży jako nowatorskie narzędzie edukacyjne w regionie.

6. Obszar lub zasięg i grupa odbiorców (do 1000 znaków)

Zasięg terytorialny: Projekt obejmuje przede wszystkim region Bielska-Białej i Podbeskidzia (woj. śląskie i południowa część woj. małopolskiego). Działania stacjonarne (warsztaty, wystawy) będą realizowane w Bielsku-Białej oraz okolicznych miejscowościach regionu. Jednocześnie dzięki stworzeniu platformy internetowej zasięg projektu stanie się ogólnopolski, a nawet międzynarodowy – cyfrowe archiwum będzie dostępne online dla użytkowników z dowolnego miejsca.

Grupa odbiorców: Projekt skierowany jest w głównej mierze do dzieci i młodzieży – od uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych z regionu, po studentów kierunków artystycznych i technicznych. To młode pokolenie jest głównym beneficjentem edukacyjnym: poprzez atrakcyjną formę archiwum i warsztatów młodzi ludzie poznają lokalne dziedzictwo i rozwiną kompetencje kulturowe. Pośrednimi odbiorcami są również nauczyciele i edukatorzy, którzy otrzymają nowe narzędzia dydaktyczne do pracy z młodzieżą. Ponadto projekt zainteresuje szerszą publiczność lokalną – mieszkańców Podbeskidzia (w tym seniorów, rodziny), pasjonatów historii regionu i dizajnu, a także turystów kulturowych odwiedzających Bielsko-Białą. Dzięki otwartemu charakterowi wydarzeń (wystawy, publikacje, strona WWW), każdy zainteresowany będzie mógł skorzystać z rezultatów projektu. W dłuższej perspektywie z archiwum skorzystają również badacze i studenci spoza regionu, zainteresowani historią polskiego wzornictwa przemysłowego.

7. Wcześniejsza działalność wnioskodawcy (do 5000 znaków)

Wnioskodawcą projektu jest Fundacja Ludzie-Innowacje-Design (FLID) z siedzibą w Bielsku-Białej, działająca na polu promocji wzornictwa, edukacji artystycznej oraz ochrony dziedzictwa kulturowego. Fundacja powstała z misją budowania świadomości roli designu w życiu codziennym i rozwoju społecznym. Na przestrzeni ostatnich lat zrealizowała szereg przedsięwzięć łączących edukację z projektowaniem, zdobywając doświadczenie niezbędne do skutecznego przeprowadzenia obecnego projektu.

Do flagowych inicjatyw Fundacji należy „Projekt Arting” – cykliczny konkurs wzornictwa przemysłowego organizowany od połowy lat 90. (reaktywowany i kontynuowany przez FLID). Konkurs ten gromadzi studentów i młodych projektantów z całej Polski, promując idee zrównoważonego projektowania oraz poszanowania dziedzictwa. Każda edycja konkursu Arting posiadała motyw przewodni i była połączona z wydarzeniami edukacyjnymi. Przykładowo, edycja Projekt Arting 2020 „Dziedzictwo” koncentrowała się na związkach designu z lokalnym dziedzictwem kulturowym. Była to pierwsza tak silnie osadzona w historii regionu odsłona konkursu – uczestnicy inspirowali się tradycją przemysłową pogranicza polsko-słowackiego (Euroregion Beskidy). Towarzyszyła jej wystawa pokonkursowa zorganizowana (w formie wirtualnej, z uwagi na okoliczności) na Zamku Sułkowskich w Bielsku-Białej, a także konferencja naukowa poświęcona historii lokalnego wzornictwa. Fundacja zdobyła cenne doświadczenia w zakresie digitalizacji wystawy (udostępniając projekty konkursowe online) oraz współpracy z instytucjami kultury przy organizacji wydarzeń (partnerami edycji 2020 były m.in. Muzeum Historyczne w Bielsku-Białej oraz instytucje zagraniczne z regionu Kysuce na Słowacji).

Kontynuując ten kierunek, FLID zainicjowała następnie cykl działań „Wzornictwo–Dziedzictwo”, mających na celu dokumentowanie i popularyzację historii designu Podbeskidzia. Przykładem jest projekt „Szybowce SZD – transformacje ludzkich marzeń, twórczego myślenia i technologii” zrealizowany w 2021 roku. Była to akcja edukacyjna poświęcona unikalnemu dziedzictwu szybowcowemu Bielska-Białej. W ramach projektu Fundacja, we współpracy z lokalnymi pasjonatami lotnictwa i firmą produkującą szybowce, przygotowała wystawę plenerową prezentującą historyczne szybowce oraz zorganizowała debatę ekspertów pt. „Jak ochronić dziedzictwo SZD w Bielsku-Białej”. Wydarzenie to zgromadziło mieszkańców miasta, entuzjastów lotnictwa, a także uczniów bielskich szkół – pokazało, że tematyka lokalnego dziedzictwa technicznego cieszy się dużym zainteresowaniem różnych pokoleń. Powstała również baza wiedzy online „Szybowce SZD” udostępniona na stronie internetowej fundacji, zawierająca informacje o konstrukcjach szybowcowych i sukcesach bielskiego ośrodka lotniczego. Doświadczenie to jest bezpośrednio wykorzystywane przy planowaniu Archiwum Wzornictwa – sprawdzone metody pracy z materiałami historycznymi i angażowania społeczności stanowią wartość dodaną.

Fundacja FLID ma na swoim koncie także inne działania w obszarze edukacji kulturalnej i artystycznej. Realizowała m.in. BB__Design Lab – cykl warsztatów projektowych dla młodzieży w Bielsku-Białej, podczas których uczestnicy uczyli się podstaw projektowania produktu i grafiki użytkowej, często nawiązując w zadaniach do lokalnej estetyki i symboliki miejskiej. Innym przykładem jest „Ekologiczna Akcja Edukacyjna” (2019) – projekt łączący design z ekologią, gdzie uczniowie bielskich szkół projektowali przedmioty z materiałów z recyklingu, ucząc się jednocześnie o tradycjach rzemieślniczych związanych z ponownym wykorzystaniem surowców. Fundacja współpracowała również przy wydarzeniach miejskich, takich jak Jarmark Rzemiosła (dostarczając część programu warsztatów dla dzieci o dawnych technikach) czy Dni Bielska-Białej (przygotowując stoisko edukacyjne o historii przemysłu włókienniczego miasta).

Wszystkie powyższe inicjatywy świadczą o bogatym doświadczeniu wnioskodawcy w realizacji projektów kulturalno-edukacyjnych, szczególnie w tematyce lokalnego dziedzictwa wzorniczego. Fundacja potrafi skutecznie zarządzać zarówno komponentem merytorycznym (angażowanie ekspertów, opracowanie treści), jak i organizacyjnym (logistyka wydarzeń, promocja, współpraca z partnerami). Dysponuje ugruntowaną siecią kontaktów w środowisku lokalnym i branżowym – owocna współpraca z ASP, muzeami, uczelniami i władzami samorządowymi zaowocowała szeregiem udanych przedsięwzięć. Zdobyte doświadczenie i wypracowane metody działania (np. umiejętność prezentacji treści historycznych w atrakcyjnej formie dla młodzieży, łączenie tradycji z nowoczesnością) zostaną w pełni wykorzystane przy realizacji projektu „Archiwum Wzornictwa Bielska-Białej”. Dzięki temu ryzyko niepowodzenia jest minimalne, a zaplanowane rezultaty są realne do osiągnięcia.

8. Zasoby kadrowe i rzeczowe (do 5000 znaków)

Zasoby kadrowe: Wnioskodawca dysponuje doświadczonym zespołem, który zostanie zaangażowany w realizację projektu. Kluczowe osoby i role to:

Kierownik projektu – odpowiedzialny za koordynację całości działań, nadzór nad harmonogramem i budżetem, kontakt z partnerami. Osoba ta posiada wieloletnie doświadczenie w zarządzaniu projektami kulturalnymi (prowadziła m.in. konkursy Projekt Arting i projekty edukacyjne fundacji).

Kurator ds. merytorycznych (historyk designu) – ekspert z dziedziny historii sztuki i wzornictwa (pracownik naukowy ASP lub muzeum), który pokieruje opracowaniem zawartości archiwum. Będzie czuwać nad doborem obiektów, przygotowaniem opisów merytorycznych i zapewnieniem wysokiej jakości naukowej prezentowanych treści.

Specjalista ds. digitalizacji i archiwizacji – osoba z doświadczeniem muzealniczym lub archiwistycznym, która zajmie się pozyskaniem i technicznym opracowaniem zbiorów. Do jej zadań należeć będzie skanowanie dokumentów, fotografowanie eksponatów, tworzenie modeli 3D (przy wsparciu technicznym Uczelni) oraz zarządzanie bazą danych archiwum.

Projektant UX / programista web – specjalista od projektowania interfejsów i tworzenia stron internetowych. Odpowiada za techniczne wykonanie platformy cyfrowej: zaprogramowanie strony, wdrożenie interaktywnych funkcji, integrację ewentualnych modułów AI. Fundacja współpracuje z doświadczonym developerem webowym, który wcześniej tworzył strony wystaw wirtualnych dla muzeów.

Grafik / specjalista ds. komunikacji wizualnej – zajmie się opracowaniem graficznym archiwum (layout strony, przygotowanie infografik, obróbka grafik archiwalnych) oraz materiałów promocyjnych i publikacji. Osoba ta zadba o jednolitą identyfikację wizualną projektu, estetyczny wygląd wystawy (np. projekty plakatów i plansz) i czytelność materiałów edukacyjnych.

Edukatorzy i trenerzy warsztatów – zespół kilku osób (animatorzy kultury, nauczyciele współpracujący z fundacją, wykładowcy ASP) prowadzących zaplanowane warsztaty i zajęcia. Wśród nich znajdą się np. pedagog plastyki do pracy z dziećmi, projektant przemysłowy do prowadzenia zajęć ze studentami oraz mistrz rzemiosła (np. tkacz lub stolarz) do warsztatów międzypokoleniowych. Wszyscy edukatorzy mają doświadczenie w pracy z młodzieżą i w przekazywaniu wiedzy o sztuce i tradycji.

Specjalista ds. promocji i kontaktu z mediami – odpowiada za nagłośnienie projektu. Będzie prowadzić profile w mediach społecznościowych, redagować informacje prasowe, kontaktować się z patronami medialnymi. Fundacja ma w swym gronie osobę pełniącą tę funkcję, która z sukcesem promowała wcześniejsze projekty (pozyskała patronaty lokalnej prasy i radia dla konkursu Arting, prowadziła kampanię w mediach społecznościowych zwiększającą zasięg wystawy wirtualnej 2020).

Ponadto Fundacja może liczyć na wolontariuszy i stażystów – głównie studentów lokalnej uczelni (UBB) oraz absolwentów kierunków artystycznych – którzy chętnie zaangażują się w pomoc przy organizacji wydarzeń (np. obsługa wystawy, dokumentacja fotograficzna) i przy pracach archiwizacyjnych (porządkowanie treści, transkrypcja wywiadów itp.). Sieć wolontariuszy była z powodzeniem wykorzystywana w poprzednich projektach Fundacji.

Zasoby rzeczowe i infrastrukturalne: Fundacja LID dysponuje niezbędnym zapleczem biurowym i technicznym do realizacji projektu. W biurze Fundacji znajduje się sprzęt komputerowy z oprogramowaniem graficznym i edytorskim, aparaty fotograficzne wysokiej rozdzielczości, skaner do dokumentów oraz podstawowe wyposażenie do digitalizacji (statywy, oświetlenie do fotografii studyjnej małych obiektów). Na potrzeby zaawansowanej digitalizacji większych eksponatów (np. dużych maszyn czy mebli) oraz tworzenia modeli 3D wykorzystane zostaną zasoby partnerów: Akademia Techniczno-Humanistyczna udostępni laboratorium skanowania 3D i wydruku 3D, a Muzeum Historyczne pozwoli na przeniesienie i czasowe wykorzystanie swoich obiektów w tym laboratorium. Partnerzy z ASP zapewnią również dostęp do swoich zbiorów bibliotecznych i archiwalnych (np. dokumentacje projektowe dawnych absolwentów związanych z regionem), co poszerzy bazę źródłową archiwum.

Jeśli chodzi o infrastrukturę do organizacji wydarzeń, Fundacja ma zapewnione wsparcie instytucji lokalnych. Muzeum Historyczne w Bielsku-Białej zadeklarowało możliwość udostępnienia sali wystawienniczej oraz sprzętu multimedialnego (projektory, monitory dotykowe) na potrzeby planowanej wystawy. Również Galeria BWA oraz domy kultury w Bielsku-Białej wyraziły gotowość współpracy – w razie potrzeby przestrzenie te mogą służyć jako miejsce realizacji warsztatów czy pokazów (bez kosztów wynajmu, w ramach partnerstwa). Fundacja posiada własne materiały wystawiennicze z poprzednich projektów (roll-upy, stojaki, gabloty), które zostaną wykorzystane ponownie i dostosowane do nowej ekspozycji, co obniży koszty.

Od strony technicznej utrzymania platformy cyfrowej – Fundacja ma wykupiony serwer VPS oraz domenę internetową, które mogą posłużyć do hostingu archiwum wzornictwa. W razie potrzeby zwiększenia mocy serwera partner technologiczny (UBB) może udostępnić dodatkowe zasoby IT. Oprogramowanie platformy będzie oparte na otwartym kodzie lub rozwiązaniach dedykowanych stworzonych przez zaangażowanego programistę; fundacja zadba o odpowiednie licencje i bezpieczeństwo systemu.

Zasoby finansowe własne wnioskodawcy są ograniczone (fundacja non-profit opiera się głównie na dotacjach), jednak wypracowane kontakty umożliwią pozyskanie części świadczeń w formie wsparcia niepieniężnego. Wartością dodaną są zasoby niematerialne, takie jak: renoma i zaufanie społeczne (łatwiejsze przyciągnięcie uczestników), know-how w zakresie prowadzenia projektów oraz dostęp do sieci ekspertów branżowych. Te wszystkie zasoby – kadrowe, rzeczowe i organizacyjne – zostaną skonsolidowane, aby sprawnie i efektywnie zrealizować projekt.

9. Informacja o wpisaniu projektu w statut (do 1000 znaków)

Realizacja projektu jest w pełni zgodna ze statutem wnioskodawcy. Zgodnie z zapisami statutu Fundacji Ludzie-Innowacje-Design, jej celami są m.in.: działalność na rzecz kultury i dziedzictwa narodowego, wspieranie edukacji kulturalnej i artystycznej, promocja wzornictwa oraz integracja środowisk twórczych i naukowych. Projekt „Archiwum Wzornictwa Bielska-Białej” doskonale wpisuje się w te cele – łączy ochronę i upowszechnianie dziedzictwa przemysłowego regionu z działaniami edukacyjnymi skierowanymi do młodzieży. Poprzez stworzenie innowacyjnej platformy dydaktycznej i organizację warsztatów oraz wystaw, Fundacja realizuje swoją misję upowszechniania wiedzy o designie i tradycji. Dodatkowo projekt zakłada współpracę z instytucjami naukowymi i kulturalnymi, co odpowiada statutowemu zadaniu Fundacji, jakim jest budowanie partnerstw dla rozwoju kultury. Wpisanie projektu w statut potwierdza, że planowane działania nie wykraczają poza zakres działalności wnioskodawcy, lecz są naturalną kontynuacją jego dotychczasowej pracy na polu edukacji kulturalnej i ochrony dziedzictwa.

10. Konkretne i weryfikowalne rezultaty projektu

Poniżej przedstawiono planowane rezultaty projektu wraz z założonym poziomem ich osiągnięcia, sposobem monitorowania oraz opisem przewidywanych efektów:

11. Plan i harmonogram działań

Poniżej przedstawiono harmonogram realizacji projektu w układzie tabelarycznym, obejmujący kolejne działania, ich opis, ramy czasowe oraz wskazanie ewentualnej realizacji przez podmioty partnerskie:

Uwaga: Działania promocyjne będą prowadzone ciągle przez cały okres trwania projektu (od momentu przygotowania aż do zakończenia) – przed wystawą intensywniejsze, a także po jej zakończeniu planowana jest komunikacja podsumowująca (np. relacje z przebiegu projektu). Równolegle, po uruchomieniu archiwum online (planowany grudzień 2025), platforma będzie stale dostępna i aktualizowana w miarę potrzeb.

12. Zestawienie kosztów – struktura tabelaryczna

Poniżej przedstawiono planowany budżet projektu w rozbiciu na główne kategorie kosztów. Wszystkie kwoty podano w złotych polskich (PLN):

Wszystkie powyższe koszty stanowią koszty kwalifikowane projektu. Budżet został skalkulowany w oparciu o oferty cenowe oraz doświadczenia z wcześniejszych realizacji, zapewniając efektywne wykorzystanie środków przy zachowaniu wysokiej jakości rezultatów.

13. Wnioskowana kwota finansowania

Wnioskowana kwota dofinansowania z programu „Nasze tradycje” wynosi 300 000 zł (słownie: trzysta tysięcy złotych), co odpowiada 100% planowanych kosztów realizacji projektu. Wnioskodawca nie przewiduje wkładu własnego finansowego, natomiast wnosi znaczny wkład rzeczowy i osobowy (opisany w pkt 8), gwarantując sprawną realizację zamierzeń.

14. Inne informacje mające znaczenie (do 5000 znaków)

Trwałość i kontynuacja projektu: Po zakończeniu dofinansowanego okresu realizacji, Archiwum Wzornictwa Bielska-Białej będzie nadal funkcjonować jako żywy, rozwijany zasób. Fundacja LID deklaruje utrzymanie platformy online przez kolejne lata – będzie ona aktualizowana o nowe materiały, jeśli takie zostaną pozyskane (np. w przyszłości planuje się rozszerzenie archiwum o kolekcje wzornictwa z innych miast Podbeskidzia czy o nowe nabytki muzealne). Nawiązana w ramach projektu współpraca z instytucjami akademickimi i muzealnymi ma charakter długofalowy – partnerzy wyrazili zainteresowanie dalszym wspólnym rozwijaniem archiwum, np. poprzez projekty badawcze studentów, kolejne wystawy tematyczne lub uzupełnianie zbiorów. Dzięki temu rezultaty projektu nie będą jednorazowe, lecz staną się zaczątkiem stałej platformy edukacyjnej służącej regionowi.

Upowszechnianie i dostępność: Archiwum cyfrowe będzie dostępne publicznie i bezpłatnie. Treści publikowane na stronie – w miarę możliwości – zostaną objęte otwartymi licencjami (np. Creative Commons) pozwalającymi na ich wykorzystanie w celach edukacyjnych. Umożliwi to nauczycielom, uczniom czy pasjonatom wykorzystywanie materiałów (zdjęć, opisów) w prezentacjach, pracach szkolnych, projektach artystycznych, z zachowaniem uznania źródła. Serwis zostanie zaprojektowany zgodnie ze standardami dostępności (WCAG) – tak, aby korzystać z niego mogły również osoby z niepełnosprawnościami (np. opisy alternatywne do grafik dla osób niewidomych, prosta nawigacja dla osób o ograniczonej sprawności). Wystawy i wydarzenia będą otwarte dla publiczności, w miarę możliwości nieodpłatne. Jeśli zajdzie potrzeba rejestracji (np. na warsztaty z ograniczoną liczbą miejsc), proces będzie prosty i priorytetowo obejmie młodzież szkolną z regionu.

Zaangażowanie społeczności lokalnej: Projekt zakłada aktywne włączenie społeczności w tworzenie archiwum. Już na etapie gromadzenia materiałów planowana jest akcja apelująca do mieszkańców Bielska-Białej i okolic o podzielenie się pamiątkami związanymi z lokalnym przemysłem i rzemiosłem. Za pośrednictwem mediów lokalnych i parafialnych ogłoszeń poprosimy o zgłaszanie się osób posiadających stare fotografie zakładów pracy, rodzinne pamiątki (np. próbki materiałów z fabryk, narzędzia, wyroby) czy po prostu wspomnienia związane z tematyką projektu. Zespół projektowy, we współpracy z muzeum, zarchiwizuje te oddolnie zebrane materiały (oczywiście zwracając oryginały właścicielom po digitalizacji). Takie crowdsourcingowe podejście zapewni bogatszą bazę treści i zacieśni więź projektu ze społecznością – mieszkańcy poczują się współautorami archiwum i ambasadorami lokalnej historii.

Synergia z innymi inicjatywami: Projekt uzupełnia i wzmacnia inne działania podejmowane w regionie na rzecz ochrony dziedzictwa. Bielsko-Biała realizuje obecnie miejski program rewitalizacji postindustrialnych przestrzeni (np. adaptacja starych fabryk na cele kulturalne) – Archiwum Wzornictwa dostarczy tym inicjatywom treści i narracji historycznej, które mogą być wykorzystane przy tworzeniu ekspozycji stałych czy ścieżek edukacyjnych w zrewitalizowanych obiektach. Również planowane obchody rocznic lokalnych firm (np. 150-lecie jednej z dawnych fabryk włókienniczych) będą mogły skorzystać z rezultatów projektu – udostępnimy zebrane materiały na potrzeby takich jubileuszy. W skali ogólnopolskiej, projekt może stać się modelem dla innych regionów – wymiana doświadczeń z podobnymi inicjatywami (np. archiwa cyfrowe przemysłu łódzkiego czy śląskiego) pozwoli w przyszłości stworzyć sieć archiwów designu dokumentujących dziedzictwo różnych ośrodków.

Potencjalne ryzyka i zarządzanie nimi: W trakcie realizacji projektu zidentyfikowano kilka potencjalnych ryzyk, którym zaplanowano przeciwdziałać. Jednym z nich jest opóźnienie techniczne przy tworzeniu platformy internetowej – aby temu zapobiec, przewidziano fazę testów i elastyczność w dostosowaniu zakresu funkcji (funkcje bardziej zaawansowane, jak chatbot AI, mogą zostać wdrożone w wersji podstawowej, a rozwinięte po premierze, jeśli zabraknie czasu). Innym ryzykiem jest niska frekwencja na wydarzeniach (np. z powodu złej pogody czy konkurencyjnych imprez) – temu zaradzi intensywna kampania promocyjna i współpraca ze szkołami (zapewnienie grup zorganizowanych). Dodatkowo, przygotowany będzie plan B dla kluczowych działań stacjonarnych w razie niespodziewanych ograniczeń (np. wystawa zostanie udostępniona także w formie wirtualnej online, warsztaty mogą odbyć się zdalnie przez platformy internetowe, jeśli zajdzie taka konieczność). Dotychczasowe doświadczenia Fundacji pokazują jednak, że lokalna społeczność chętnie uczestniczy w oferowanych aktywnościach, więc ryzyko jest umiarkowane.

Znaczenie projektu dla regionu: Realizacja Archiwum Wzornictwa Bielska-Białej będzie miała dalekosiężny, pozytywny wpływ na region. Projekt zintegruje środowiska twórcze, naukowe i edukacyjne wokół wspólnego celu, co może zaowocować kolejnymi inicjatywami na rzecz dziedzictwa. Dla młodzieży udział w projekcie może stać się inspiracją do wyboru ścieżki zawodowej związanej z dizajnem lub historią sztuki, a przede wszystkim zbuduje w nich poczucie zakorzenienia i dumy z miejsca, z którego pochodzą. Dla miasta i okolic archiwum stanie się wizytówką kulturalną – nowoczesną, innowacyjną atrakcją, która przyciągnie turystów zainteresowanych industrialną historią (coraz popularniejszy trend turystyki postindustrialnej). Z kolei lokalni przedsiębiorcy i instytucje mogą wykorzystywać materiały z archiwum promując swój region (np. w publikacjach biznesowych czy materiałach promocyjnych miasta pojawią się ciekawostki historyczne opracowane przez projekt). W dłuższej perspektywie projekt przyczyni się do zachowania tożsamości kulturowej Podbeskidzia w obliczu globalizacji – przypomni mieszkańcom, zwłaszcza młodym, o ich korzeniach, osiągnięciach przodków i unikatowości lokalnej kultury materialnej. To inwestycja w kapitał kulturowy regionu, który jest równie ważny jak infrastruktura czy gospodarka, ponieważ spaja społeczność i kształtuje jej charakter.

Podsumowując, „Archiwum Wzornictwa Bielska-Białej” to projekt kompleksowy, przemyślany i osadzony w potrzebach społeczności lokalnej. Wykorzystuje nowoczesne narzędzia, by służyć tradycji. Dzięki dofinansowaniu z programu „Nasze tradycje” możliwe stanie się urzeczywistnienie tej wizji – powstanie unikalna platforma edukacyjna i seria wydarzeń, które pozostawią trwały ślad w pejzażu kulturalnym regionu i staną się wzorem do naśladowania w skali kraju.

Wersja uproszczona Gemini 2.5 pro

Doskonale! Macie świetny pomysł na projekt, który idealnie wpisuje się w ideę ochrony i promocji dziedzictwa kulturowego, a jednocześnie wykorzystuje nowoczesne narzędzia. Kontynuacja poprzedniego projektu to duży atut.

Oto propozycja wypełnienia poszczególnych sekcji wniosku, bazując na Waszych notatkach i rozwijając je:

DANE PODSTAWOWE

Tytuł projektu:

Archiwum Wzornictwa Bielska-Białej / Bielsko-Biała Design Archive – interaktywna platforma dziedzictwa i edukacji.

(Krótszy, bardziej chwytliwy, zachowuje dwujęzyczność i kluczowe słowa)

Opcjonalnie można dodać podtytuł, jeśli regulamin na to pozwala:

Podtytuł: Trzy wieki kultury przemysłowej Bielska-Białej: Ocalenie, Edukacja, Inspiracja.

Nazwa modułu:

Edukacja i świadomość kulturalna

(Zgodnie z sugestią - pasuje idealnie)

III. OPIS PROJEKTU

3.1. Termin realizacji projektu

1 października 2025 r. – 31 marca 2026 r.

(Propozycja 6-miesięcznego okresu obejmującego jesień i zimę, co daje realny czas na realizację kluczowych działań – badania, budowę platformy, pierwsze wydarzenia. Dostosujcie daty do faktycznego harmonogramu naboru i Waszych możliwości.)

3.2. Syntetyczny opis projektu objętego wnioskiem (Limit: 5000 znaków)

Projekt "Archiwum Wzornictwa Bielska-Białej / Bielsko-Biała Design Archive" jest kontynuacją i rozwinięciem działań zainicjowanych w ramach "Projektu Arting Wzornictwo-Dziedzictwo". Jego głównym celem jest stworzenie kompleksowej, interaktywnej platformy cyfrowej poświęconej bogatej, lecz rozproszonej i częściowo zagrożonej zapomnieniem historii wzornictwa przemysłowego Bielska-Białej i regionu Podbeskidzia, obejmującej okres trzech wieków – od początków rewolucji przemysłowej po czasy współczesne.

Archiwum będzie nowoczesnym repozytorium wiedzy, gromadzącym i udostępniającym zdigitalizowane materiały: fotografie historyczne i współczesne, dokumentację techniczną, modele (w tym potencjalnie 3D), wspomnienia i wywiady z twórcami, projektantami i pracownikami dawnych zakładów. Kluczowym elementem projektu jest współpraca z lokalnymi instytucjami (m.in. Muzeum Historyczne w Bielsku-Białej, Archiwum Państwowe), uczelniami, firmami posiadającymi historyczne archiwa oraz osobami prywatnymi – kolekcjonerami i świadkami historii.

Platforma cyfrowa, inspirowana najlepszymi światowymi praktykami (jak np. Nokia Design Archive), będzie nie tylko bazą danych, ale przede wszystkim interaktywnym narzędziem edukacyjnym. Wykorzysta nowoczesne metody wizualizacji danych, osie czasu, mapy powiązań, umożliwiając użytkownikom intuicyjne odkrywanie historii bielskiego designu, jego twórców, technologii i wpływu na życie codzienne.

Integralną częścią projektu będą działania edukacyjne i kulturalne:

Opracowanie materiałów dydaktycznych dla szkół, wykorzystujących zasoby Archiwum.

Organizacja warsztatów (np. projektowych, historycznych, międzypokoleniowych).

Realizacja multimedialnych wystaw i wydarzeń kulturalnych prezentujących zgromadzone dziedzictwo w atrakcyjnej formie.

Potencjalne wydawnictwa tematyczne (np. poświęcone ikonom bielskiego wzornictwa jak szybowce SZD).

Projekt ma na celu ocalenie cennego dziedzictwa kulturowego regionu, budowanie świadomości historycznej i tożsamości lokalnej, stworzenie trwałego narzędzia edukacyjnego oraz inspirowanie przyszłych pokoleń projektantów i twórców.

3.3. Szczegółowy opis działań planowanych do realizacji w ramach projektu objętego wnioskiem (Limit: 5000 znaków)

Realizacja projektu "Archiwum Wzornictwa Bielska-Białej" obejmie następujące, powiązane ze sobą działania:

Badania, kwerendy i gromadzenie materiałów:

Kontynuacja i pogłębienie badań rozpoczętych w "Projekcie Arting Wzornictwo-Dziedzictwo".

Przeprowadzenie kwerend w archiwach instytucjonalnych (Muzeum Historyczne, Archiwum Państwowe, archiwa zakładowe firm z tradycjami) oraz prywatnych zbiorach.

Nawiązanie/kontynuacja współpracy z ekspertami (historycy sztuki, historycy przemysłu, projektanci), świadkami historii (byli pracownicy, projektanci) w celu pozyskania relacji (wywiady audio/video) i materiałów ikonograficznych.

Identyfikacja i selekcja kluczowych obiektów, dokumentów i historii reprezentatywnych dla trzech wieków rozwoju wzornictwa w regionie.

Pozyskanie zgód na wykorzystanie i digitalizację materiałów.

Digitalizacja i opracowanie zasobów:

Profesjonalna digitalizacja wybranych materiałów: skanowanie fotografii, dokumentów, planów; fotografia cyfrowa obiektów; potencjalnie skanowanie 3D wybranych artefaktów (np. prototypów, modeli).

Nagrywanie i transkrypcja wywiadów (historia mówiona).

Opracowanie merytoryczne zgromadzonych materiałów: tworzenie opisów katalogowych, not biograficznych, kontekstów historycznych. Otagowanie materiałów słowami kluczowymi.

Projektowanie i budowa interaktywnej platformy cyfrowej:

Opracowanie koncepcji architektonicznej i funkcjonalnej platformy (UX/UI design), z naciskiem na interaktywność, wizualną atrakcyjność i intuicyjną nawigację (np. osie czasu, mapy tematyczne, powiązania między obiektami/twórcami).

Budowa bazy danych umożliwiającej efektywne zarządzanie i wyszukiwanie zasobów.

Implementacja systemu zarządzania treścią (CMS).

Stworzenie publicznego interfejsu platformy (frontend) zgodnie z projektem UX/UI.

Testowanie i optymalizacja platformy.

Tworzenie treści i materiałów edukacyjnych:

Redakcja tekstów na platformę: artykuły tematyczne, opisy procesów projektowych, historie firm i produktów.

Montaż materiałów audio/video (wywiady, prezentacje).

Opracowanie scenariuszy lekcji i pakietów dydaktycznych dla szkół (różne poziomy edukacyjne) bazujących na zasobach Archiwum.

Przygotowanie materiałów do warsztatów i wystaw.

Organizacja wydarzeń edukacyjnych i kulturalnych:

Zorganizowanie co najmniej jednej wystawy multimedialnej (np. w przestrzeni partnerskiej instytucji kultury lub w przestrzeni wirtualnej) prezentującej najciekawsze materiały z Archiwum.

Przeprowadzenie cyklu warsztatów (minimum 3) skierowanych do różnych grup odbiorców (np. młodzież szkolna – warsztaty projektowe inspirowane historią; seniorzy – warsztaty wspomnieniowe; studenci/projektanci – warsztaty z historii wzornictwa).

Zorganizowanie otwartych wykładów lub spotkań z ekspertami/twórcami.

Promocja i upowszechnianie rezultatów:

Oficjalna premiera platformy cyfrowej.

Działania promocyjne w mediach lokalnych i branżowych, mediach społecznościowych.

Przygotowanie materiałów promocyjnych (ulotki, plakaty, informacja online).

Potencjalna publikacja (np. e-book podsumowujący projekt lub prezentujący wybrany temat np. historia projektowania szybowców SZD).

Zarządzanie projektem i ewaluacja:

Koordynacja działań, zarządzanie budżetem, harmonogramem.

Monitoring postępów i osiąganych rezultatów.

Przygotowanie raportów merytorycznych i finansowych.

3.4. Obszar lub zasięg realizacji projektu objętego wnioskiem ze wskazaniem miejsca realizacji i grupy odbiorców tego projektu (Limit: 1000 znaków)

Obszar geograficzny: Projekt koncentruje się na dziedzictwie wzornictwa Bielska-Białej i regionu Podbeskidzia. Zasięg oddziaływania jest jednak szerszy:

Lokalny/Regionalny: Bezpośrednie działania (warsztaty, wystawy, spotkania) skierowane do mieszkańców Bielska-Białej i okolic.

Ogólnopolski/Międzynarodowy: Dzięki platformie cyfrowej, zasoby Archiwum będą dostępne bez barier geograficznych dla wszystkich zainteresowanych w Polsce i na świecie.

Miejsce realizacji:

Online: Głównym miejscem realizacji jest interaktywna platforma cyfrowa dostępna w Internecie.

Fizycznie (Bielsko-Biała): Warsztaty, wystawy, spotkania będą realizowane w siedzibach partnerów projektu (np. instytucje kultury, szkoły, uczelnie) lub innych wynajętych przestrzeniach na terenie miasta. Działania badawcze i digitalizacyjne będą prowadzone w archiwach, muzeach i miejscach przechowywania zbiorów.

Grupy odbiorców:

Uczniowie i studenci (kierunki artystyczne, projektowe, humanistyczne, techniczne).

Nauczyciele i edukatorzy.

Projektanci, artyści, rzemieślnicy.

Badacze (historycy, socjologowie, kulturoznawcy).

Mieszkańcy Bielska-Białej i regionu (w tym seniorzy, byli pracownicy zakładów przemysłowych).

Turyści zainteresowani historią i kulturą przemysłową.

Instytucje kultury, archiwa, muzea.

Przedsiębiorcy i firmy (potencjał inspiracyjny).

Szeroka publiczność zainteresowana designem, historią i dziedzictwem.

3.5. Informacja o wcześniejszej działalności wnioskodawcy, w szczególności w zakresie projektu objętego wnioskiem (Limit: 5000 znaków)

(Tutaj musicie wpisać konkretne informacje o Waszej organizacji. Poniżej szablon i przykładowe punkty, które należy rozwinąć):

[Nazwa Wnioskodawcy] jest organizacją [typ organizacji, np. stowarzyszeniem, fundacją] działającą od [rok założenia] na rzecz [główne cele statutowe, np. ochrony dziedzictwa kulturowego, promocji sztuki i designu, edukacji kulturalnej, rozwoju lokalnego] w Bielsku-Białej i regionie.

Nasze dotychczasowe działania koncentrowały się na [krótki opis głównych obszarów aktywności]. Zrealizowaliśmy szereg projektów o charakterze [np. kulturalnym, edukacyjnym, badawczym, wydawniczym], zdobywając doświadczenie w [np. organizacji wydarzeń, prowadzeniu badań, digitalizacji, współpracy z partnerami, pozyskiwaniu funduszy].

Kluczowym projektem, stanowiącym bezpośrednią podstawę dla obecnego wniosku, był "Projekt Arting Wzornictwo-Dziedzictwo" realizowany w okresie [daty realizacji]. Jego celem było [główne cele poprzedniego projektu, np. wstępne rozpoznanie i dokumentacja dziedzictwa wzornictwa przemysłowego Bielska-Białej, zebranie pierwszych materiałów, nawiązanie kontaktów z kluczowymi świadkami historii i instytucjami]. W ramach tego projektu udało nam się [najważniejsze rezultaty, np. zgromadzić bazę ok. X obiektów/dokumentów, przeprowadzić Y wywiadów, zorganizować Z spotkań/prezentacji, stworzyć stronę internetową projektu, opublikować artykuły]. Projekt ten potwierdził ogromny potencjał i potrzebę stworzenia kompleksowego, cyfrowego archiwum bielskiego wzornictwa, a także pozwolił zbudować solidne fundamenty merytoryczne i sieć kontaktów.

Ponadto, [Nazwa Wnioskodawcy] realizowała inne inicjatywy istotne z punktu widzenia planowanego Archiwum:

[Nazwa projektu 1, daty, krótki opis, np. projekt digitalizacyjny dotyczący innego aspektu lokalnego dziedzictwa].

[Nazwa projektu 2, daty, krótki opis, np. cykl warsztatów edukacyjnych dla młodzieży z zakresu historii lokalnej/designu].

[Nazwa projektu 3, daty, krótki opis, np. organizacja wystawy historycznej/artystycznej we współpracy z Muzeum].

[Wzmianka o ewentualnych publikacjach, konferencjach, stałej działalności edukacyjnej itp.].

Dzięki tym doświadczeniom posiadamy kompetencje w zakresie zarządzania projektami kulturalnymi, prowadzenia badań historycznych i terenowych, digitalizacji i opracowywania zbiorów, tworzenia treści cyfrowych, organizacji wydarzeń angażujących społeczność lokalną oraz współpracy z różnorodnymi partnerami (instytucje publiczne, sektor prywatny, NGO, osoby fizyczne). Nasz zespół posiada wiedzę merytoryczną dotyczącą historii regionu i wzornictwa oraz umiejętności techniczne niezbędne do realizacji założeń projektu.

3.6. Zasoby kadrowe i rzeczowe wnioskodawcy, które będą wykorzystane do realizacji projektu objętego wnioskiem (Limit: 5000 znaków)

(Tutaj również musicie wpisać konkretne informacje. Poniżej szablon):

Do realizacji projektu "Archiwum Wzornictwa Bielska-Białej" Wnioskodawca zaangażuje następujące zasoby:

Zasoby kadrowe:

Zespół projektowy:

Koordynator projektu: [Imię Nazwisko lub opis stanowiska/kompetencji] - osoba z doświadczeniem w zarządzaniu projektami kulturalnymi/badawczymi, odpowiedzialna za całość realizacji, harmonogram, budżet i sprawozdawczość.

Specjalista ds. badań i kwerend / Kurator merytoryczny: [Imię Nazwisko lub opis] - historyk / historyk sztuki / kulturoznawca ze znajomością historii regionu i/lub wzornictwa, odpowiedzialny za badania, selekcję materiałów, opracowanie merytoryczne. [Wspomnieć, czy to osoba już współpracująca, czy do zatrudnienia/zaangażowania].

Specjalista ds. digitalizacji: [Opis kompetencji] - osoba z doświadczeniem w fotografii studyjnej, skanowaniu, ew. obsłudze skanera 3D (jeśli dotyczy). [Wspomnieć, czy zasób własny, czy usługa zewnętrzna].

Specjalista IT / Web developer: [Opis kompetencji] - osoba/firma odpowiedzialna za projekt techniczny i wykonanie platformy cyfrowej. [Wspomnieć, czy zasób własny, czy usługa zewnętrzna].

Specjalista ds. edukacji i organizacji wydarzeń: [Opis kompetencji] - osoba z doświadczeniem w tworzeniu materiałów dydaktycznych i organizacji warsztatów/eventów.

Redaktor / Twórca treści: [Opis kompetencji] - osoba odpowiedzialna za przygotowanie tekstów na platformę, materiałów promocyjnych.

Wolontariusze/Stażyści: Planujemy zaangażować [liczba] wolontariuszy/stażystów (np. studentów kierunków historycznych, projektowych) do pomocy przy [określone zadania, np. transkrypcjach, digitalizacji, organizacji wydarzeń].

Wsparcie administracyjno-księgowe: Zapewnione przez [np. stałego pracownika organizacji, biuro rachunkowe].

Zasoby rzeczowe:

Posiadane przez Wnioskodawcę (wkład własny niefinansowy):

Przestrzeń biurowa z podstawowym wyposażeniem (biurka, komputery, dostęp do internetu) na potrzeby koordynacji projektu.

Aparat fotograficzny [model/parametry, jeśli jest odpowiedni] i podstawowy sprzęt oświetleniowy.

Sprzęt komputerowy do prac biurowych i podstawowego opracowania graficznego/tekstowego.

Doświadczenie i know-how zespołu nabyte w poprzednich projektach.

Wypracowane relacje z partnerami i społecznością lokalną.

Zasoby do pozyskania/wynajęcia w ramach projektu (finansowane z dotacji i/lub wkładu własnego finansowego):

Wynajem specjalistycznego sprzętu do digitalizacji (np. skaner do slajdów/negatywów, skaner 3D - jeśli planowany).

Zakup/subskrypcja oprogramowania (np. do edycji grafiki/video, OCR, baza danych - jeśli konieczne).

Usługi zewnętrzne (np. programowanie platformy, projekt graficzny, druk materiałów).

Hosting i domena dla platformy cyfrowej.

Materiały niezbędne do przeprowadzenia warsztatów.

Wynajem przestrzeni na wystawę/wydarzenia (jeśli nie zapewnią partnerzy).

Koszty transportu, delegacji (jeśli konieczne do badań/kwerend).

Wykorzystanie posiadanych zasobów oraz planowane pozyskanie niezbędnych elementów zapewni efektywną realizację wszystkich zaplanowanych działań.

3.7. Informacja, że projekt objęty wnioskiem wpisuje się w zakres działalności statutowej wnioskodawcy (należy wskazać treść przepisów zawartych w umowie, statucie lub innym dokumencie) (Limit: 1000 znaków)

(Tutaj musicie odnaleźć i zacytować odpowiednie fragmenty Waszego statutu lub innego dokumentu rejestrowego. Przykład):

Projekt "Archiwum Wzornictwa Bielska-Białej / Bielsko-Biała Design Archive" jest w pełni zgodny z celami statutowymi [Nazwa Wnioskodawcy]. Zgodnie z § [numer paragrafu] Statutu [Nazwy Wnioskodawcy], do celów organizacji należy w szczególności:

"[Cytat z celu statutowego, np. Ochrona dóbr kultury i dziedzictwa narodowego, ze szczególnym uwzględnieniem dziedzictwa Bielska-Białej i regionu Podbeskidzia.]"

"[Cytat z celu statutowego, np. Prowadzenie działalności edukacyjnej, kulturalnej i naukowej w zakresie historii, sztuki i designu.]"

"[Cytat z celu statutowego, np. Gromadzenie, opracowywanie i upowszechnianie wiedzy o historii i kulturze regionu, w tym poprzez tworzenie archiwów cyfrowych i publikacji.]"

"[Cytat z celu statutowego, np. Inspirowanie i wspieranie twórczości artystycznej i projektowej.]"

"[Cytat z celu statutowego, np. Aktywizacja społeczności lokalnej i budowanie tożsamości regionalnej.]"

Realizacja projektu, obejmująca badania, digitalizację, tworzenie platformy edukacyjnej i organizację wydarzeń kulturalnych, bezpośrednio przyczyni się do realizacji wyżej wymienionych celów statutowych.

3.8. Konkretne i weryfikowalne rezultaty projektu objętego wnioskiem

Nazwa rezultatu Planowany poziom osiągnięcia rezultatów (wartość docelowa) Sposób monitorowania rezultatów / źródło informacji o osiągnięciu wskaźnika Opis zakładanych efektów realizacji projektu

1. Uruchomiona interaktywna platforma cyfrowa Archiwum 1 szt. Działający adres URL platformy, protokół odbioru technicznego, raport końcowy. Stworzenie centralnego, publicznie dostępnego repozytorium wiedzy o wzornictwie BB, umożliwiającego eksplorację dziedzictwa.

2. Baza danych Archiwum zasiliona zdigitalizowanymi zasobami Min. 300 rekordów (wpisów obiektów/dokumentów/relacji) Baza danych platformy (licznik rekordów), raport z digitalizacji i opracowania merytorycznego, raport końcowy. Zabezpieczenie i udostępnienie cennych, często unikatowych materiałów źródłowych. Stworzenie podstawy do dalszych badań i edukacji.

3. Przeprowadzone wydarzenia edukacyjno-kulturalne Min. 1 wystawa multimedialna, min. 3 warsztaty, min. 2 wykłady/spotkania Listy obecności, dokumentacja foto/video, programy wydarzeń, ankiety ewaluacyjne (opcjonalnie), raport końcowy. Zwiększenie świadomości na temat lokalnego dziedzictwa wzornictwa, zaangażowanie różnych grup społecznych, promocja projektu i jego zasobów.

4. Opracowane materiały edukacyjne Min. 2 scenariusze lekcji, 1 pakiet dydaktyczny online Gotowe materiały udostępnione na platformie/stronie www, raport końcowy. Stworzenie trwałych narzędzi wspierających edukację regionalną, historyczną i projektową w szkołach i poza nimi.

5. Liczba odbiorców bezpośrednich działań Min. [np. 200] osób (uczestnicy warsztatów, wystawy, spotkań) Listy obecności, szacunkowa liczba zwiedzających wystawę (jeśli mierzalne), raport końcowy. Bezpośrednie dotarcie z przekazem projektu do określonej liczby osób, budowanie społeczności wokół Archiwum.

6. Liczba użytkowników platformy cyfrowej w okresie proj. Min. [np. 1000] unikalnych użytkowników Statystyki odwiedzin platformy (np. Google Analytics), raport końcowy. Zapewnienie szerokiego dostępu do zasobów Archiwum, mierzenie zasięgu cyfrowego projektu.

7. Nawiązane/utrzymane partnerstwa Min. 3 partnerów instytucjonalnych/prywatnych Podpisane porozumienia/listy intencyjne, logotypy partnerów na materiałach, raport końcowy. Wzmocnienie potencjału projektu, zapewnienie dostępu do zasobów i ekspertyzy, budowanie podstaw dla trwałości rezultatów.

(Opcjonalnie) 8. Publikacja 1 publikacja (np. e-book) Gotowy plik publikacji, link do pobrania/zakupu, raport końcowy. Utrwalenie i upowszechnienie wiedzy w skondensowanej formie, materiał promocyjny i dokumentacyjny projektu.

IV. PLAN I HARMONOGRAM DZIAŁAŃ

(Przykładowy szkielet, daty do dostosowania do okresu 1.10.2025-31.03.2026)

Lp. Nazwa działania Opis Planowany termin realizacji od Planowany termin realizacji do Zakres działania realizowany przez podmiot niebędący stroną umowy (jeśli dotyczy)

1. Badania, kwerendy i gromadzenie materiałów Kwerendy archiwalne, wywiady, pozyskiwanie materiałów i zgód. 01.10.2025 31.12.2025 Częściowo: Partnerzy udostępniający zbiory (Muzeum, Archiwum P., firmy, osoby pryw.)

2. Digitalizacja i opracowanie zasobów Skanowanie, fotografia, transkrypcje, opisy merytoryczne, tagowanie. 15.10.2025 28.02.2026 

3. Projektowanie i budowa platformy cyfrowej (UX/UI, Backend, Frontend) Opracowanie koncepcji, projekt graficzny, programowanie, testowanie. 01.11.2025 28.02.2026 Potencjalnie: Firma zewnętrzna (web development)

4. Tworzenie treści i materiałów edukacyjnych Pisanie artykułów, scenariuszy, redakcja, montaż. 01.12.2025 15.03.2026 

5. Organizacja wystawy multimedialnej Koncepcja, przygotowanie materiałów, aranżacja, promocja, wernisaż. 15.01.2026 31.03.2026 Potencjalnie: Partner (udostępnienie przestrzeni)

6. Organizacja warsztatów i spotkań Opracowanie programów, rekrutacja uczestników, przeprowadzenie wydarzeń. 01.02.2026 31.03.2026 Potencjalnie: Eksperci zewnętrzni, Partnerzy (przestrzeń)

7. Promocja i upowszechnianie (w tym premiera platformy) Działania w mediach, social media, materiały promocyjne, oficjalna premiera online. 01.01.2026 31.03.2026 

8. Zarządzanie projektem i ewaluacja Koordynacja, monitoring, rozliczenia, raportowanie. 01.10.2025 31.03.2026 

V. ZESTAWIENIE KOSZTÓW PROJEKTU

(Tylko struktura, musicie wypełnić konkretnymi kwotami i jednostkami)

Lp. Typ kosztu Rodzaj kosztu Nazwa działania zgodnie z harmonogramem Rodzaj miary Koszt jednostkowy [PLN] Liczba jednostek Udział wkładu własnego Dotacja Koszt

1. Wynagrodzenia Koordynator projektu Zarządzanie projektem miesiąc 6   

2. Wynagrodzenia Specjalista ds. badań / Kurator Badania, Opracowanie zasobów miesiąc / godz.     

3. Usługi zewnętrzne Wykonanie platformy cyfrowej Projektowanie i budowa platformy usługa 1   

4. Usługi zewnętrzne Digitalizacja (jeśli zlecana) Digitalizacja zasobów obiekt / godz.     

5. Usługi zewnętrzne Opracowanie graficzne (np. identyfikacja wizualna) Promocja, Platforma usługa 1   

6. Usługi zewnętrzne Hosting i domena Platforma cyfrowa rok 1   

7. Usługi zewnętrzne Wynajem przestrzeni na warsztaty/wystawę (jeśli potrz.) Organizacja wydarzeń dzień / godz.     

8. Zakup materiałów Materiały biurowe Zarządzanie projektem pakiet 1   

9. Zakup materiałów Materiały na warsztaty Organizacja warsztatów ryczałt 3   

10. Promocja Druk materiałów promocyjnych, reklama online Promocja i upowszechnianie usługa / pakiet     

11. Inne Koszty administracyjne (np. księgowość) Zarządzanie projektem miesiąc 6   

12. Wkład własny Praca wolontariuszy Wszystkie godzina (stawka rynkowa) (kwota) 0 (kwota)

13. Wkład własny Udostępnienie biura i sprzętu Zarządzanie projektem miesiąc (wycena rynkowa) 6 (kwota) 0 (kwota)

  SUMA       

V. B. WNIOSKOWANA KWOTA FINANSOWANIA PROJEKTU

[Wpisz tutaj sumę z kolumny "Dotacja" z tabeli kosztów] PLN

VI. INNE INFORMACJE

Inne działania, które mogą mieć znaczenie przy ocenie wniosku (Limit: 5000 znaków)

Projekt "Archiwum Wzornictwa Bielska-Białej" posiada kilka kluczowych aspektów, które podkreślają jego wartość i znaczenie:

Innowacyjność i Unikatowość: Tworzone Archiwum będzie pierwszym tak kompleksowym, interaktywnym i publicznie dostępnym zasobem cyfrowym poświęconym historii wzornictwa przemysłowego Bielska-Białej. Wykorzystanie nowoczesnych metod wizualizacji danych i interaktywnej narracji odróżni je od tradycyjnych archiwów cyfrowych, czyniąc dziedzictwo bardziej przystępnym i angażującym, szczególnie dla młodego pokolenia. Potencjalne wykorzystanie elementów AI (np. do tagowania, rekomendacji) może dodatkowo zwiększyć jego innowacyjność.

Kontynuacja i Rozwój: Projekt stanowi logiczne i ambitne rozwinięcie działań podjętych w ramach "Projektu Arting Wzornictwo-Dziedzictwo". Wykorzystuje zdobytą wiedzę, nawiązane kontakty i zebrane wstępnie materiały, przenosząc je na wyższy poziom – tworząc trwałe, systemowe rozwiązanie do gromadzenia, opracowywania i udostępniania dziedzictwa.

Znaczenie dla Tożsamości Lokalnej: Bielsko-Biała posiada niezwykle bogatą, ponad 300-letnią historię przemysłową (włókiennictwo, motoryzacja, lotnictwo – np. słynne szybowce SZD), która ukształtowała miasto i region. Wzornictwo przemysłowe jest integralną, choć często niedocenianą częścią tej historii. Projekt przyczyni się do wzmocnienia lokalnej tożsamości i dumy z osiągnięć przeszłych pokoleń, pokazując ciągłość myśli projektowej i innowacyjności.

Potencjał Edukacyjny: Archiwum stanie się cennym zasobem dla formalnej i nieformalnej edukacji na wszystkich poziomach. Opracowane materiały dydaktyczne wesprą nauczycieli w realizacji programów nauczania związanych z historią regionalną, historią techniki, sztuką i projektowaniem. Platforma będzie inspirować uczniów i studentów do własnych poszukiwań i działań twórczych.

Współpraca i Budowanie Sieci: Projekt zakłada ścisłą współpracę z kluczowymi instytucjami kultury, nauki, archiwami, firmami oraz osobami prywatnymi. Taki model działania nie tylko wzbogaci zasoby Archiwum, ale także wzmocni sieć współpracy na rzecz ochrony dziedzictwa w regionie i zapewni projektowi większą widoczność i oddziaływanie.

Trwałość Rezultatów: Platforma cyfrowa ma charakter trwały. Po zakończeniu finansowania projektu, planujemy [wskazać pomysły na utrzymanie platformy, np. współpraca z uczelnią/muzeum, pozyskiwanie kolejnych grantów na rozwój, model freemium, darowizny]. Zebrane i zdigitalizowane zasoby pozostaną trwałym wkładem w dokumentację dziedzictwa regionu. Opracowane materiały edukacyjne będą mogły być wykorzystywane przez wiele lat.

Wpisanie w Trendy: Projekt odpowiada na rosnące znaczenie digitalizacji dziedzictwa (digital humanities), potrzebę budowania archiwów społecznych i historii mówionej, a także na zainteresowanie historią przemysłu i designu jako elementem kultury i potencjału rozwojowego (np. dla turystyki kulturowej, przemysłów kreatywnych).

Wierzymy, że Archiwum Wzornictwa Bielska-Białej stanie się ważnym miejscem na cyfrowej mapie dziedzictwa Polski, służąc zarówno zachowaniu pamięci, jak i inspirowaniu przyszłości.